Another brick in the wall - chúng ta đang xây những bức tường

Ngày mùa thu đẹp dịu dàng. Đã thành thông lệ từ lâu, ngày 5.9 hằng năm, toàn dân ta lại đưa con trẻ tựu trường; cùng với biết bao vấn đề của một năm học mới.

Trà đá vỉa hè số 16

Cứ mỗi dịp thu sang, nhìn các cháu đến lớp với bao niềm vui, háo hức mà các bậc phụ huynh không sao khỏi lo lắng, băn khoăn. Từ khối lượng kiến thức cứ mỗi ngày thêm nặng trĩu trên đôi vai nhỏ; khối lượng "kinh phí" để chạy đua cho con mình một chỗ ngồi trong lớp; rồi thì lo sốt vó với tự sáng tạo, niềm đam mê cải cách không giới hạn của nhà quản lý giáo dục. Rất nhiều điều phủ bóng lên bức tranh vốn đã u ám của ngành đến mức, dần dà ba mẹ cháu chả buồn quan tâm ngành giáo dục đang làm gì với số tiền mình nộp nữa; Buổi họp đầu năm học, thầy hô "Nộp tiền" chừng nào là ba mẹ em "nộp" từng đó, gửi gắm cả ở thầy, vậy thôi.

Trong khi đó, tại phòng họp sang chảnh sáng loáng của Bọ, cũng đã thành thông lệ đều đặn hằng tháng, các bọ hội họp triển khai phương án "đổi mới", "canh tân" nền giáo dục. Giống như giải V-League diễn ra vô cùng hấp dẫn và khó đoán; người ta chẳng thể nào biết kết thúc mùa giải, đội nào vô địch, đội nào trụ hạng, đội nào bỏ giải cả; chỉ biết là mọi thứ "thành công tốt đẹp" và "hạ cánh an toàn". Bác bọ trưởng với học vị học hàm dắt đầy mình, cùng những người tài cao học rộng ở bể về đã thử rất nhiều đề án "cải cách"; kiểu như:
- Thay chữ "học trình" bằng chữ "tín chỉ", chia đôi số "học trình" là ra số "tín chỉ" cho giống Mĩ.
- Quay số bắt thăm trúng thưởng chọn ra các môn thi cuối cấp.
- Cải cách triệt để nền giáo dục, bắt đầu bằng việc.. bỏ thi đại học.
... và chưa thấy dừng lại...

Nghĩ về viễn cảnh con người và cơ chế hiện tại, nền giáo dục nước nhà như đang xây những viên gạch thô cho tòa lâu đài hoành tráng, rực rỡ. Xây cho nhà cao, cao vút. Mỗi chúng ta, mỗi đứa trẻ đang cắp sách đến trường kia là một viên gạch. Mà buồn thay chẳng có viên gạch nào giống viên gạch nào tuyệt đối cả. Tôi với anh, cháu Tèo với cháu Hĩm, viên tròn, viên sứt giống như mỗi người đều có tư duy, lý trí và niềm đam mê riêng. Bọ ơi, đừng ép tất cả vào một cái lò gạch đã lỗi thời, đừng hy vọng mỗi viên gạch đó phải là một sản phẩm hoàn hảo tuyệt đối giống cái điều lệ đảng của Bọ. Và điều quan trọng nhất, Bọ quên mất rằng, Bọ đang xây dựng những bức tường của một tòa lâu đài hùng vĩ mà bỏ quên mất phần móng mất rồi...

We don't need no education
We don't need no thought control
No dark sarcasm in the classroom
Teachers leave them kids alone...

Nằm trong tuyệt phẩm The Wall 1979 và bộ phim cùng tên năm 1982, Another Brick in the Wall giống như bản tuyên ngôn của một nền giáo dục mới, đập bỏ những bức tường và rào cản của luồng tư duy rập khuôn; áp đặt, và tù túng con người trong hệ tư tưởng cũ. Thành công vang dội với hàng triệu album được bán ra khắp nơi trên thế giới (và cũng đã bị cấm ở cả loạt quốc gia đương thời), không cần phải nói nhiều về sự thành công của Pink Floyd. Ca khúc này xin dành tặng cho các fan yêu psychedelic rock của mê muội suy tư; và cũng xin dành tặng đến những nhà quản lý giáo dục Việt Nam (không khác cái tát vào nền GD là mấy). Và rằng, kết cục của nền giáo dục "lò gạch" này sẽ chỉ đem lại hậu quả như những người trẻ cuối clip vậy; đôi tai không chịu lắng nghe, trong lòng đầy ắp đố kị; tệ hơn nữa, tri thức không chấp nhận suy nghĩ khác mình.

Giáo dục khai phóng tư duy của con người, để mỗi cá nhân được thỏa sức đam mê và theo đuổi đam mê vì mục đích tươi sáng mới là nền móng của sự phát triển. Giá mà các cháu học sinh ai cũng có ước mơ và hăng say theo đuổi nó như các bác trên Bọ hăng say "đổi mới" thì tốt quá.

Có thể bạn đã biết rồi!

- Khẩu hiệu: "Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục & đào tạo theo Nghị quyết 29 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng"
- Sách giáo khoa: 34.000 tỉ đồng; (do thằng đánh máy gõ sai, ai nộp tiền ráng chịu)
- Tỉ lệ tốt nghiệp: 100% không khá thì giỏi
- Số lượng tiến sĩ: 24.300 người, tăng trưởng bình quân 7% mỗi năm
- Số lượng thạc sĩ: 101.000 người, tăng trưởng đều đặn 14% mỗi năm
- Số lượng giáo sư: 1569 giáo sư và 8884 phó giáo sư
- Số lượng TS, ThS trong nội các: trên 50%, cao hơn Mĩ, Úc, tàu, Canada
- Số lượng nghiên cứu quốc tế: một tí
- Số lượng bằng sáng chế quốc tế: bằng 0

Nguồn số liệu: vietnamnet.vn, tuanvietnam.net (giai đoạn 1976-2013)

Tôi chỉ là kỹ sư quèn, tôi tin vào các con số. Thế hệ chúng tôi đáng thất vọng lắm rồi, xin đừng để con trẻ tiếp bước bị đẩy vào "lò gạch" của ngày xưa kia nữa. Mong rằng, cái đầu và trái tim của những người lãnh đạo biết mở rộng đón nhận, thế thôi. Đổ nền móng cho con trẻ từ hôm nay đi, muộn quá rồi.

Cũ
Summer 68 - Richard Wright | Song within a song | Jesus doesn't want me for a sunbeam